Θεάματα και Ζώα
Από το γνωστό σε όλους μας τσίρκο, στις παραστάσεις με πρωταγωνιστές θαλάσσια κήτη, τους εορτασμούς της Αποκριάς με “props” κατσίκια, άλογα και γαϊδούρια, εκθέσεις τέχνης όπου εκτίθενται εκτός των άλλων και ζώντα ζώα, θεατρικές παραστάσεις, κοκορομαχίες και κυνομαχίες, ποδοσφαιρικούς αγώνες όπου εκπαιδευμένα αρπακτικά πουλιά εκτελούν “κόλπα” στον αέρα, ταυρομαχίες, τα θεάματα με ζώα ποικίλλουν. Κοινό σημείο; Ότι όλα τα παραπάνω απαγορεύονται βάσει νόμου.
Ο Ν. 4830/2021 περιέχει κεφάλαιο με τίτλο “Συμμετοχή ζώων σε εκθέσεις, θεάματα και άλλες συναφείς δραστηριότητες”. Πιο συγκεκριμένα, απαγορεύει τη συμμετοχή, με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό, κάθε ζώου σε πρόγραμμα ή παράσταση που διεξάγεται σε τσίρκο ή από θίασο με ποικίλο πρόγραμμα. Επιπροσθέτως απαγορεύεται η συμμετοχή, με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε σκοπό, κάθε ζώου σε κάθε είδους παραστάσεις, μη εξαιρουμένων των εκπαιδευτικών παραστάσεων. Ακόμη, απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ζώου σε υπαίθρια δημόσια έκθεση με σκοπό την αποκόμιση οικονομικού οφέλους, καθώς και οι κληρώσεις, λοταρίες και διαγωνισμοί με έπαθλο ζώα συντροφιάς. Τέλος, απαγορεύεται η εκτροφή, η εκπαίδευση και η συμμετοχή ζώων σε οποιοδήποτε είδος μάχης. Εξαίρεση και επομένως ενέργειες που επιτρέπονται, αποτελούν:
- παραστάσεις ιππικής δεξιοτεχνίας και διεξαγωγής αθλημάτων ιππασίας,
- (για τους σκύλους συγκεκριμένα) οι εκδηλώσεις που μπορεί να συνίστανται σε εκθέσεις μορφολογίας ή σε αθλητικούς αγώνες και αθλήματα που ορίζονται από τη Διεθνή Κυνολογική Ομοσπονδία και διέπονται από τους κανόνες ευζωίας,
- περιπτώσεις κινηματογραφικών ταινιών και γενικότερα οπτικοακουστικού υλικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού υπό την προϋπόθεση της μη κακοποίησης του ζώου,
- εκδηλώσεις με συμμετοχή ζώων στο πλαίσιο τήρησης λαϊκών ή τοπικών παραδόσεων επιτρέπονται αποκλειστικά, εάν διασφαλίζεται η ευζωία των ζώων και με υποχρεωτική παρουσία κτηνιάτρου καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης. Απαγορεύεται αυστηρά η κακοποίηση και η σφαγή ζώων στο πλαίσιο αυτό.
Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή των παραπάνω αποτελεί ο Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συνήθως Δήμος, που εκδίδει την άδεια λειτουργίας της επιχείρησης ή πραγματοποίησης της εκδήλωσης.
Τσίρκο
Τα τσίρκο αποτελούν θίασο, συνήθως περιοδεύοντα, ο οποίος δίνει παραστάσεις. Τα ζώα στο τσίρκο κακοποιούνται από τη στιγμή της αιχμαλωσίας τους και στη συνέχεια με την εκπαίδευσή τους, η οποία και διενεργείται με χρήση βάναυσων μεθόδων όπως η χρήση βίας, ηλεκτροσοκ, στέρηση τροφής του. Στο ενδιάμεσο, τα ζώα βιώνουν άθλιες συνθήκες εγκλεισμού σε ακατάλληλους και στενούς χώρους/κλουβιά, συνεχή και πολύωρη μεταφορά και φορτοεκφόρτωση, έκθεση σε κόσμο, αλυσόδεση κ.α.
Σε μία ασυνήθιστη για τα δεδομένα της χώρας πρωτιά, η Ελλάδα με το Ν. 4039/2012, ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη και μία από τις πρώτες παγκοσμίως, που απαγόρευσε τη χρήση ζώων σε τσίρκο αλλά και σε κάθε είδους παράσταση, είτε για ψυχαγωγικό είτε για εκπαιδευτικό σκοπό. Η πρωτοπορία αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συντονισμένη προσπάθεια φιλοζωικών οργανώσεων να ρίξουν φως στις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στα τσίρκο και στη συνέχεια στην κατάργησή τους. Η απαγόρευση επαναλαμβάνεται και με το Ν. 4830/2021.
Ταυρομαχίες
Πρόκειται για το παραδοσιακό αγώνισμα καταρχήν της Ισπανίας αλλά συναντάται επίσης στην Πορτογαλία, σε περιοχές της νότιας Γαλλίας καθώς και σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ήταν επίσης ιδιαίτερα δημοφιλής στην αρχαία Ελλάδα. Ο σκοπός του ταυρομάχου είναι να αναδείξει το θάρρος, την ψυχραιμία, την ταχύτητα, τη σωματική ευρωστία και την τεχνική του. Ωστόσο όλα αυτά συμβαίνουν εις βάρος του ταύρου, ο οποίος στο τέλος της μάχης δολοφονείται υπό τον ήχο επευφημιών. Οι ταυρομαχίες είναι ένα βάρβαρο αγώνισμα όπου εκτίθεται σε κοινή θέα ο αργός, απάνθρωπος και βασανιστικός θάνατος του ταύρου (όχι πάντοτε του ταύρου) ως ένδειξη ότι ο άνθρωπος είναι το ανώτερο πλάσμα στον κόσμο.