Μεταφορά Παραγωγικών Ζώων
Στην περίπτωση των παραγωγικών ζώων, η μεταφορά είναι πάντοτε εμπορικού χαρακτήρα.
Την μεταφορά διέπουν:
- Κανονισμός 1/2005 του Συμβουλίου,
- Κανονισμός 2016/429 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου,
- Κανονισμός 2019/2035 της Επιτροπής,
- Κανονισμός 2020/688 της Επιτροπής και
- ο Ν.3337/2005
Ορισμένοι ρυθμίζουν αμιγώς το πλαίσιο για τη μεταφορά ζώων ενώ άλλοι επικεντρώνονται στην υγεία των ζώων, σε προβλέψεις για τις ενδιάμεσες εγκαταστάσεις – στάσεις κατά τη διάρκεια ταξιδιού κτλ.
H εμπορική μεταφορά ζώων επιτρέπεται μόνο εφόσον δεν ενδέχεται να προκαλέσει τραυματισμούς και αδικαιολόγητη ταλαιπωρία στα ζώα. Ως “μεγάλο ταξίδι” ορίζεται αυτό που η διάρκεια του υπερβαίνει τις 8 ώρες από τη στιγμή που το πρώτο ζώο της παρτίδας μετακινείται.
Οι γενικοί όροι που ισχύουν για τη μεταφορά ζώων είναι οι ακόλουθοι:
- Να έχουν ληφθεί όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την ελαχιστοποίηση της διάρκειας του ταξιδιού και την κάλυψη όλων των αναγκών των ζώων καθ όλην τη διάρκεια του ταξιδιού (νερό και τροφή καλής ποιότητας και κατάλληλης ποσότητας, δυνατότητα ανάπαυσης και κίνησης κ.τλ).
- Να είναι τα ζώα σε κατάσταση να ταξιδέψουν. Τα ζώα θεωρούνται ικανά να ταξιδέψουν εφόσον μπορούν να πραγματοποιήσουν το προβλεπόμενο ταξίδι χωρίς να τραυματιστούν ή να υποστούν περιττό πόνο. Τραυματισμένοι ή άρρωστα ζώα μεταφέρονται υπό προϋποθέσεις. Εάν τραυματιστούν ή ασθενήσουν κατά τη μεταφορά, απομονώνονται. Ηρεμιστικά δε χορηγούνται εκτός εάν είναι απολύτως απαραίτητο.
- Το μεταφορικό μέσο να είναι πρόσφορο, κατάλληλο, συντηρημένο και λειτουργικό να εκτελέσει τέτοιου είδους ταξίδι, διασφαλίζοντας την ασφάλεια των ζώων, αποφυγή διαφυγής και την αποφυγή τραυματισμών τους. Αντίστοιχα σχεδιασμένες πρέπει να είναι και οι υποδομές φόρτωσης – εκφόρτωσης των ζώων.
- Όταν η φόρτωση και η εκφόρτωση διαρκεί πάνω από 4 ώρες, τις εργασίες επιβλέπει εγκεκριμένος κτηνίατρος.
- Το μεταφορικό μέσο πρέπει επίσης να καθαρίζεται τακτικά, να επιτρέπει την πρόσβαση στα ζώα, να φωτίζεται και να αερίζεται επαρκώς.
- Το προσωπικό που συνοδεύει και χειρίζεται τα ζώα οφείλει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο και να εκτελεί τα καθήκοντά του χωρίς τη χρήση βίας ή την πρόκληση περιττού φόβου, πόνου ή τραυματισμού στα ζώα.
- Αναλυτικότερα για τη μεταχείριση των ζώων και ειδικά κατά τη φόρτωση – εκφόρτωση: Απαγορεύεται α) να χτυπιούνται ή να κλωτσούνται τα ζώα β) να ασκείται πίεση σε ιδιαίτερα ευαίσθητα σηµεία του σώµατος των ζώων, ώστε να τους προκαλείται περιττός πόνος ή ταλαιπωρία γ) να αναρτώνται τα ζώα µε µηχανικά µέσα δ) να ανασηκώνονται ή να σύρονται τα ζώα από το κεφάλι, τα αυτιά, τα κέρατα, τα πόδια, την ουρά ή το τρίχωµα, ή να υφίστανται µεταχείριση που προκαλεί περιττό πόνο ή ταλαιπωρία ε) να χρησιµοποιούνται ράβδοι ή άλλα εργαλεία µε αιχµηρά άκρα στ) να παρεµποδίζεται συνειδητά κάποιο ζώο το οποίο οδηγείται σε οποιοδήποτε τµήµα της διαδικασίας µεταχείρισης.
- Η μεταφορά πραγματοποιείται χωρίς περιττές καθυστερήσεις και οι συνθήκες διαβίωσης των ζώων ελέγχονται τακτικά.
- Τα ζώα ταξιδεύουν σε κατάλληλο για το μέγεθος και τη διάρκεια του ταξιδιού χώρο, από άποψη εμβαδού και ύψους, ενώ τους παρέχεται τακτικά νερό, τροφή και περίοδοι ανάπαυσης.
Στο Κεφάλαιο 2 του Κανονισμού 1/2005 προβλέπονται κάποιες ειδικές ρυθμίσεις για κάθε μεταφορικό μέσο. Παρακάτω, στα Κεφάλαιο 5 και 6 προβλέπονται ειδικές ρυθμίσεις για τα διαστήματα ποτίσματος, παροχής τροφής, διάρκειας ταξιδιού και διαστημάτων ανάπαυσης συγκεκριμένα για κατοικίδια ιπποειδή, βοοειδή, χοίρους και αιγοπρόβατα.
Οι ευρωπαϊκοί κανόνες για τη μεταφορά των ζώων παραβιάζονται σε μεγάλο βαθμό ενώ έχει καταγγελθεί ότι δε λαμβάνεται επαρκώς υπόψιν η ευζωία τους ή οι διαφορετικές ανάγκες κάθε είδους. Οι συχνότερες παραβάσεις αφορούν στην έλλειψη χώρου, νερού ή τροφής, τη μεταφορά ζώων όταν αυτό κρίνεται ακατάλληλο, τον υπερπληθυσμό, τη χρήση ακατάλληλων οχημάτων, ενώ οι μεταφορές πραγματοποιούνται ενίοτε σε ακραίες θερμοκρασίες και με παρατεταμένη διάρκεια ταξιδιού. Επόμενο είναι τα ζώα να υποφέρουν από στρες, ταλαιπωρία και εξάντληση.
Κύριες επιδιώξεις είναι ο χρόνος του ταξιδιού, ιδίως ζώων που μεταφέρονται για σφαγή, να μην υπερβαίνει τις 8 ώρες, να μεταφέρονται τα ζώα μόνο όταν η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 5 – 30 βαθμών Κελσίου και να εγκρίνονται οι μεταφορές – εξαγωγές σε τρίτη χώρα μόνο εφόσον διασφαλίζεται ότι οι χώρες αυτές συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα καλής μεταχείρισης ζώων.
