Εκτροφή Ζώων Συντροφιάς

Δύο είναι οι διακρίσεις που πρέπει να έχουμε υπόψη μας όσον αφορά την εκτροφή ζώων συντροφιάς. Η πρώτη αφορά τη διάκριση μεταξύ επαγγελματία και ερασιτέχνη εκτροφέα, ενώ η δεύτερη στη διάκριση μεταξύ εκτροφέων και παραγωγών.

Επαγγελματίες Εκτροφείς

Ξεκινώντας από την πρώτη διάκριση, επαγγελματίας εκτροφέας είναι αυτός που βιοπορίζεται από τη δραστηριότητά του και που αναπαράγει σκύλους με τις κάτωθι προϋποθέσεις: 

• Φροντίδα της υγείας των ζώων τόσο από την άποψη της υγιεινής του χώρου όπου διαβιούν όσο και από την άποψη της κτηνιατρικής περίθαλψης του σκύλου (συχνά check up, εμβολιασμοί, αποπαρασιτώσεις).  
• Αναπαραγωγή ζώων απαλλαγμένων από κληρονομικές παθήσεις. 
• Διατήρηση υγιούς και ισορροπημένου χαρακτήρα, κυρίως από άποψη ψυχοπνευματικής υγείας. 
• Φυλετική τυπικότητα (σεβασμός των προτύπων της φυλής). 
• Κάλυψη όλων των αναγκών των σκύλων, πνευματικών και σωματικών.

Η ελληνική εκτροφική δραστηριότητα καταγράφεται από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος . Δυστυχώς δεν υπάρχει καμία προϋπόθεση προκειμένου να εγγραφεί κανείς ως εκτροφέας στο μητρώου του ΚΟΕ, πέρα από το να είναι ιδιοκτήτης θηλυκού σκύλου κατά τη στιγμή της γέννας.

Όσον αφορά τη δραστηριότητα των ερασιτεχνών εκτροφέων, αυτή σκιαγραφείται εξαντλητικά στο άρθρο 8 του Ν. 4830/2021 παρ. 3 και 4.

Η δράση των επαγγελματιών εκτροφέων διέπεται από το παρακάτω νομικό πλαίσιο: 

• Νόμος 4830/2021 άρθρο 8. Οι επιχειρήσεις εκτροφής, αναπαραγωγής και εμπορίας σκύλων και γατών οφείλουν, επιπλέον, να εγγράφονται στο ΥποΜητρώο Επαγγελματιών και Ερασιτεχνών Εκτροφέων του ΕΜΖΣ. Ερασιτέχνες εκτροφείς δύνανται να αναπαράγουν έως δύο σκύλους/γάτες από μία φορά ανά έτος ενώ οι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς μπορούν να αναπαράγουν το ζώο συντροφιάς τους μία φορά σε όλη του τη ζωή.
• Νόμος 4711/2020 άρθρο 3. Αρμόδια αρχή χορήγησης της έγκρισης ίδρυσης και της έγκρισης λειτουργίας των δραστηριοτήτων εκτροφής, αναπαραγωγής και εμπορίας ζώων συντροφιάς είναι οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, εντός των ορίων της οποίας πρόκειται να εγκατασταθεί η δραστηριότητα της εκτροφής ζώων συντροφιάς.
• Νόμος 604/1977 Περί ιδρύσεως και λειτουργίας κτηνιατρείων, κλινικών και ενδιαιτημάτων ζώων 
• Προεδρικό Διάταγμα 463/1978 Περί των όρων και προϋποθέσεων ιδρύσεως και λειτουργίας ιδιωτικών ιατρείων, κλινικών και ενδιαιτημάτων ζώων, καθορισμού υποχρεώσεων Κτηνιάτρων και τηρουμένων βιβλίων
• Κανονισμός 429/2016 σχετικά με τις μεταδοτικές νόσους των ζώων (νόμος για την υγεία των ζώων)
• Kανονισμός 2035/2019 κανόνες που διέπουν εγκαταστάσεις που διατηρούνται χερσαία ζώα και ιχνηλασιμότητα(μέρος ΙΙ κεφ.1, κεφ. 3, τίτλος ΙΙΙ κεφ. 1 α.26,29,70,71)

Puppy Mills/Puppy Farms 

Η διάκριση μεταξύ εκτροφέων και παραγωγών καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής καθώς δεν υπάρχουν επαρκή νομικά εργαλεία. Παραγωγός θεωρείται και ο ιδιώτης που ζευγαρώνει το θηλυκό του σκύλο χωρίς κανένα κριτήριο, ανεύθυνα και ανεξέλεγκτα με το σκύλο του γείτονα π.χ. αλλά και οι φάρμες ανεξέλεγκτης παραγωγής  κουταβιών, τα λεγόμενα puppy mills ή puppy farms.

Πρόκειται για μεγάλης κλίμακας εμπορικές εγκαταστάσεις εκτροφής σκύλων όπου η έμφαση δίνεται στα κέρδη έναντι της ευημερίας των σκύλων και συνήθως λειτουργούν παρανόμως. Ο στόχος των εκτροφείων κουταβιών είναι να παράγουν τον μεγαλύτερο αριθμό κουταβιών το συντομότερο δυνατό, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ευζωία των ζώων. Οι σκύλοι γενικά διατηρούνται σε συνθήκες συνωστισμού και ανθυγιεινής διαβίωσης.  Οι μητέρες σκύλοι εξαναγκάζονται σε πολλές γέννες ανά έτος, καθ’ όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους. Έπειτα, και μόλις τα σκυλιά αυτά χάσουν την αναπαραγωγική τους “χρησιμότητα”, είτε εγκαταλείπονται είτε θανατώνονται.

Ως αποτέλεσμα των πρακτικών αναπαραγωγής των εκτροφείων κουταβιών είναι σύνηθες τα σκυλιά που προέρχονται από εκεί, να υποφέρουν από γενετικές και κληρονομικές παθήσεις καθώς και από θανατηφόρες ασθένειες. Επιπλέον, πολλοί σκύλοι αντιμετωπίζουν προβλήματα συμπεριφοράς και ψυχολογικά προβλήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους λόγω έλλειψης κοινωνικοποίησης και πρώιμου απογαλακτισμού. 

Στην κατηγορία των παραγωγών εμπίπτουν και όσοι εισάγουν παρανόμως σκύλους από προέλευση αμφιβόλου νομιμότητας. Η πρακτική αυτή παρατηρείται έντονα λόγω της αυξημένης ζήτησης συγκεκριμένων τύπων ράτσας. Έτσι, καταλήγουμε στην αθρόα παράνομη εισαγωγή κουταβιών κυρίως, χωρίς νόμιμα διαπιστευτήρια, σε ένα λαθρεμπόριο με επιπτώσεις τόσο στα ζώα όσο και στην οικονομία. Με μία γρήγορη έρευνα στο διαδίκτυο, εμφανίζονται εκατοντάδες ειδήσεις σχετικά με παράνομους εκτροφείς στην Ελλάδα: Ενδεικτικά και μόνο το 2022, διαβάζουμε για τη σύλληψη ή την καταδίκη παράνομων εκτροφέων στα Χανιά, την Αθήνα, τον Ασπρόπυργο και αλλού.