Ιπποειδή Εργασίας

Κακοποίηση Ιπποειδών 

Συνηθέστερες μορφές κακοποίησης ιπποειδών είναι οι ακόλουθες:

• Μόνιμη αλυσόδεση,
• έκθεση σε ακραία καιρικά φαινόμενα,
• στέγαση σε ακατάλληλο κατάλυμα,
• υποσιτισμός, στέρηση νερού,
• παστούρωμα,
• υπερφόρτωση με δυσανάλογα βαρύ φορτίο,
• εργασία για πολλές ώρες ημερησίως και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες,
• στέρηση/αμέλεια κτηνιατρικής περίθαλψης,
• άσκηση βίας κατά των ζώων.
  
  Η κακοποίηση ιπποειδών αποτελεί ένα φαινόμενο που δυστυχώς δε γνωρίζει εγχώρια σύνορα: Απαντάται σε διάφορα μέρη της Ελλάδος, κοσμοπολίτικα ή μη, αγροτικές ή όχι περιοχές. Αυτή η δημόσια, συνεχής και απενοχοποιημένη κακοποίηση των ιπποειδών, διασύρει τη χώρα μας διεθνώς. Ωστόσο, δύο είναι οι χαρακτηριστικοί Δήμοι, που ενώ αποτελούν από τους πλέον επισκέψιμους προορισμούς παγκοσμίως, διακρίνονται για την απροκάλυπτα απάνθρωπη μεταχείριση ιπποειδών: η Σαντορίνη και η Ύδρα.

Σαντορίνη

Πρόκειται για ένα πανέμορφο και ιδιαίτερο μορφολογικά νησί, με παλιούς, παραδοσιακά δομημένους οικισμούς. Η πρόσβαση με αυτοκίνητο είναι αδύνατη σε αρκετά σημεία και αυτός είναι ο λόγος που στο νησί υπάρχει παράδοση χρήσης ιπποειδών ως μεταφορικών μέσων. Μία από τις διασημότερες και δυσκολότερες διαδρομές που εκτελούν, είναι αυτή που συνδέει το παλιό λιμάνι με την πόλη των Φηρών, μία διαδρομή ανάβασης 588 σκαλοπατιών. Τα ιπποειδή αναγκάζονται να την εκτελέσουν πολλάκις μέσα σε μία ημέρα, υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες και με ασήκωτο συχνά φορτίο. Είτε θα είναι τουρίστες ή ντόπιοι, είτε εμπορεύματα ή και σακούλες απορριμμάτων, τα ιπποειδή εργάζονται σκληρά εδώ και δεκαετίες, χωρίς να απολαμβάνουν ούτε ψήγμα ανθρωπιάς. Όταν δεν εργάζονται, υφίστανται την αναμονή κάτω από τον ήλιο, υψηλές θερμοκρασίες και ελάχιστη έως ανύπαρκτη πρόσβαση σε νερό – για τροφή ούτε λόγος, ενώ συχνά είναι τραυματισμένα και πάντα αποκαμωμένα. Η κατάσταση, πέρα από την εγχώρια αποδοκιμασία και κατακραυγή, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον διεθνών ΜΚΟ όπως η Peta, το The Donkey Sanctuary και το Greek Animal Welfare Fund. 

Ύδρα 

Ύδρα , ένα πανέμορφο, κοσμοπολίτικο νησί και συγχρόνως ένα από τα ελάχιστα μέρη στον κόσμο όπου απαγορεύονται τα αυτοκίνητα και όλα τα μηχανοκίνητα οχήματα εν γένει, ιδιαιτερότητα που την καθιστά μοναδική και συγχρόνως εξαρτά τη διενέργεια διαφόρων δραστηριοτήτων από τα ιπποειδή εργασίας. Υποκαθιστώντας τα τροχοφόρα, τα υδραίικα ιπποειδή βρίσκονται πολλές φορές στη θέση να μεταφέρουν πέρα από ανθρώπους, εμπορεύματα και τρόφιμα, οικοσυσκευές και οικοδομικά υλικά. Χαρακτηριστικός ήταν ο σάλος που είχε προκληθεί την άνοιξη του 2022 με φωτογραφίες που απεικόνιζαν ιπποειδές της Ύδρας και συγκεκριμένα μουλάρι, φορτωμένο με ολόκληρο ψυγείο! Οι συνθήκες διαβίωσης τους δε διαφέρουν από αυτές της Σαντορίνης: Αντίστοιχα και εδώ τα ζώα βρίσκονται να ψήνονται από τον ήλιο έως και 12 ώρες την ημέρα, χωρίς να ποτίζονται ή να ταΐζονται καθόλου. Έχουν γίνει δράσεις από το Δήμο προς την τοποθέτηση στεγάστρου για την προστασία των ιπποειδών, σθεναρή αντίσταση προβάλλει ωστόσο η Αρχαιολογική Υπηρεσία (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), με το πρόσχημα ότι θα  αλλοιωθεί η εικόνα του νησιού.  

Αντίστοιχη κατάσταση, ίσως όχι στον ίδιο βαθμό, συναντούμε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, όπου η έκφανση της κακοποίησης ιπποειδών στον τομέα του τουρισμού περιέχει και το ζώσιμο σε άμαξες (Σπέτσες, Αίγινα, Κηφισιά κτλ). 

Είναι εμφανές ότι η μεταχείριση των ιπποειδών εργασίας σε Σαντορίνη, Ύδρα κλπ., συνιστά κατάφωρη παραβίαση των πέντε διεθνώς αναγνωρισμένων ελευθεριών ευζωίας των ζώων (ελευθερία από την πείνα και τη δίψα, άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση, πόνο, τραυματισμό και ασθένεια, φόβο και αγωνία και ελευθερία έκφρασης φυσιολογικής συμπεριφοράς). Και μόνη η μη πρόσβαση σε νερό, η οποία στερείται από ζώα που οι φυσιολογικές τους ανάγκες επιτάσσουν την κατανάλωση 20 – 50 λίτρα ημερησίως, αποτελεί εγκληματική ενέργεια. Παράλληλα οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας που επιβάλλονται στα ζώα αποτελούν κακοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 περ. β’ του Ν. 4830/2021 “ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους…”. 

Παστούρωμα – Ιπποπέδη 

Πέρα από την κακοποίηση που συμβαίνει στον τουριστικό τομέα, αντίστοιχες συνθήκες κακοποίησης συναντάμε και στον αγροτικό τομέα. Μία μορφή κακοποίησης ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα, είναι το παστούρωμα ή ιπποπέδη, μία απαράδεκτη και απαρχαιωμένη “τακτική” όπου δένονται είτε τα δύο μπροστινά/πίσω πόδια μεταξύ τους, είτε ένα μπροστινό με ένα πίσω ή ένα πόδι με κεφάλι. Από παστούρωμα υποφέρουν συχνότερα τα ιπποειδή και τα παραγωγικά ζώα (αιγοπρόβατα και βοοειδή). Το χρησιμοποιούν προκειμένου να αποτρέψουν τα ζώα από το να διαφύγουν όταν φυλάσσονται σε συνθήκες ανεπαρκούς ασφάλειας (π.χ. περίφραξη) ή για να τα παχύνουν λόγω της ακινησίας. Συνιστά βαρύτατη παραβίαση των κανόνων ευζωίας των ζώων τόσο από σωματικής όσο και από ηθικολογικής άποψης. Προκαλεί πληγές στα ζώα, από μυοσκελετικές κακώσεις, μέχρι και ακρωτηριασμό ενώ στερεί από τα ζώα τη δυνατότητα εκδήλωσης φυσιολογικής για το είδος τους συμπεριφοράς. Απαντάται συχνότερα στις αγροτικές περιοχές της χώρας και στα νησιά. Ο νέος Ν. 4830/2021 ρητά στο άρθρο 24 παρ. 1 περ. α απαγορεύει τον μη ιατρογενή περιορισμό της φυσιολογικής κίνησης, αναφέροντας συγκεκριμένα την ιπποπέδη.